Ngày 6-3, TAND TP Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thanh Giang (cựu Tổng Giám đốc, Ủy viên HĐQT Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam VEAM) mức án 11 năm tù, Hồ Mạnh Tuấn (cựu Phó Giám đốc VEAM) 7 năm tù về cùng tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Trước đó, ngày 28-12-2023, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thanh Giang đã bị phạt 5 năm tù về cùng tội danh trên.
Quang cảnh phiên tòa. Ảnh: M.Đ
Theo cáo buộc, Nhà máy ô tô VEAM (trụ sở ở Thanh Hóa) là chi nhánh thành viên hạch toán phụ thuộc, hoạt động theo ủy quyền của VEAM. Trong các năm 2005 và 2011, VEAM mua 305 bộ khuôn dập chi tiết của cabin ô tô nhưng không sử dụng vào việc gì, vi phạm các quy định của pháp luật, gây thất thoát, lãng phí số tiền gần 27 tỉ đồng.
Cụ thể, ngày 5-4-2005, bị cáo Nguyễn Thanh Giang đại diện VEAM ký hợp đồng kinh tế (không số) mua 101 bộ khuôn dập ca bin ô tô bằng kim loại cũ đã qua sử dụng với giá 395.000 USD của Công ty P&H Incorporation Hàn Quốc.
Sau đó, bị cáo Tuấn thời điểm đó là Trưởng phòng Kỹ thuật đầu tư đã ký giấy đề nghị thanh toán tiền mua khuôn dập cabin ô tô và được bị cáo Giang phê duyệt thanh toán với số tiền hơn 6,2 tỉ đồng (tương đương 395.000 USD).
Tiếp đó, ngày 18-1-2011, bị cáo Giang có văn bản xin ý kiến tham vấn Hội đồng thành viên VEAM mua số khuôn dập cabin ô tô và ép nhựa nội thất cabin ô tô Samsung. Ngày 15-2-2011, Phòng Thị trường kinh doanh có báo cáo đề xuất mẫu cabin SV110 đề nghị VEAM xem xét, đầu tư mua thêm.
Đến ngày 15-3-2011, Phòng kỹ thuật đầu tư VEAM có tờ trình do bị cáo Tuấn ký, trình và bị cáo Giang ký phê duyệt hợp đồng mua khuôn dập cabin ô tô và ép nội thất cabin ô tô Samsung.
Ngày 18-3-2011, VEAM và Công ty liên doanh Veam Korea ký 2 hợp đồng mua 204 khuôn dập kim loại cũ đã qua sử dụng với số tiền hơn 13 tỉ đồng.
Sau khi mua 305 bộ khuôn dập cabin ô tô trên, từ năm 2011-2012, VEAM có quyết định thành lập tổ nghiên cứu xúc tiến dự án sản xuất cabin ô tô… Nhưng từ đó đến nay, VEAM không sản xuất mẫu cabin SV110 nào để lắp ráp, bán sản phẩm ra thị trường.
Năm 2019, Thanh tra Bộ Công thương ban hành kết luận thanh tra nêu "hệ thống khuôn dập ca bin gây thiệt hại hơn 26,9 tỉ đồng".
Theo kết luận giám định tư pháp năm 2021 của Bộ Công Thương, đối với 101 bộ khuôn mua năm 2005 thực hiện mua sắm chưa đúng, chưa đầy đủ và chưa tuân thủ quy định của pháp luật. Việc mua sắm trên không có trong kế hoạch kinh doanh năm, kế hoạch đầu tư, nghị quyết do Hội đồng quản trị phê duyệt. Các bộ khuôn dập sau khi mua về từ năm 2005 đến nay tình trạng han gỉ, không sử dụng được.
Tương tự, việc mua 204 bộ khuôn dập chưa đúng về nhiệm vụ, quyền hạn, chưa đầy đủ và tuân thủ các quy định pháp luật. Việc mua 204 bộ khuôn dập khi chưa xây dựng kế hoạch dự án đầu tư trình HĐTV quyết định, chưa có quyết định phân cấp của HĐTV cho Tổng Giám đốc.
Tổng công ty hạch toán 205 bộ khuôn dập này vào tài khoản 156 (hàng hóa) là chưa phản ánh đúng chế độ kế toán. Bộ khuôn mua sắm là tài sản đặc thù gắn liền với dây chuyền sản xuất của nhà máy ô tô VEAM, cần thực hiện theo hình thức chỉ định thầu.
Kết luận giám định cho rằng 305 bộ khuôn dập trên không phục vụ cho dự án sản xuất, lắp ráp ô tô nào nên không có giá trị sử dụng. Theo kết luận định giá tài sản, tổng giá trị 305 bộ khuôn dập tại thời điểm tháng 8-2020 là hơn 13 tỉ đồng.
Quá trình điều tra, bị cáo Giang và Tuấn khai không được hưởng lợi gì từ các hợp đồng trên.
Hình ảnh nhóm đối tượng đấu giá đất 30 tỉ đồng/m2 tại phiên tòa lưu động
